Derleyen: Betül Topaklı / Milliyet.com.tr – Dünya üzerindeki her ülkenin kendine has bir güzellik anlayışı bulunuyor. Bu kavram kişiye özel olsa da aslında kültürden kültüre büyük farklılıklar gösteriyor. Özellikle 19. yüzyılda İran kadınlarının söz konusu dönemin güzellik tanımından farklı olduğu görülüyor. Bu farklılığın en güzel örneğini ise iddialara göre erkekleri aşkından intihara sürükleyen, herkesin imrendiği kadın Anis El Doleh ortaya koyuyor. İşte sosyal medyada dolaşanların görüp sırrını merak ettiği fotoğrafların ardındaki tarihi gerçek.
Tahran’ın kuzeydoğusunda bulunan Lavasan’daki Amamme Köyü’nde yoksul bir çobanın kızı olan Anis El Doleh, Pers Krallığı’ndaki Kaçar kabilesinden gelen, köken olarak Türk olan bir İran kraliyet hanedanının hareminde ücretsiz hizmetçi olarak çalışıyordu. Tam adı Anis Al Dawla olan ve güzelliğiyle tüm dikkatleri üzerine çeken genç kız, İran Şahı Nasıreddin’de de hayranlık uyandırdı.
HAREMİNDE 100’DEN FAZLA KADIN VARDI
Asıl adı Nasser al-Din Shah olan Nasıreddin Şah, 1848 yılında İran tahtının yani Pers Krallığı’nın 47 yıllık mutlak hükümdarı oldu. Bugüne kadar günlük tutan ve bunları yayınlayan ilk hükümdar olan Nasıreddin Şah, sadece 100’den fazla kadının bulunduğu haremiyle değil, reform tutkunu yanıyla da anılıyordu. Öyle ki o yıllara kadar Avrupa’yı çağrıştırdığı gerekçesiyle yasak olan tütünü yeniden serbest bırakırken, kadınların nargile ve tütün kullanımına da herhangi bir kısıtlama getirmedi.
ŞAHIN 84’ÜNCÜ EŞİYDİ
İran Şahı Nasıreddin’in haremi bilinen haremlerden biraz farklıydı. Çünkü hareminde fotoğrafçı bulunuyor, kendisi ve eşlerinin fotoğraflarını çekiyordu. Bu yüzden kendisine “fotoğrafların efendisi” deniyordu. 3 bin yıllık İran devletinin en uzun saltanatı olan Nasıreddin Şah’ın 84 karısından biri olan Anis el-Doleh da dönemin gözdelerindendi.
Hareminde 100 kadın bulunan İran Şahı 84’üyle evliydi. Şahın eşlerinden biri de erkekleri aşkından intihara sürükleyen kadın olarak bilinen Anis El Doleh’di. İddialara göre ona tam tamına 145 kişi âşık olmuş, 13’ü hayır cevabı aldığı için intihara teşebbüs etmişti. Erkeklerin uğruna ölmek istedikleri Anis el Doleh, şaşırtıcı ama bıyıklı ve kalın kaşlı bir kadındı. Çünkü haremde kadınların yüzündeki kılları alması yasaktı.
İran Şahı Nasıreddin’in hükümdarlığı boyunca Pers kadınları, hayatlarının en modern zamanlarını yaşadı. Bu konu son dönemde çok tartışıldı ve fotoğraflardaki kadınların harem mensubu değil, ‘tiyatrocu’ oldukları öne sürüldü. 2011 yılında çekilen ve BBC tarafından yayınlanan ‘Nasıreddin Şah ve 84 Karısı’ isimli belgeselde, Anis- El Doleh’in ve birçok kadının fotoğrafları yer alıyor. Söz konusu fotoğraflardan bu kadınların Şah’ın hareminden olduğunu söylemek mümkün. O dönem kadınlar, kısa etekler giyebiliyor ve poz verebiliyordu. Yalnızca Pers Krallığı için değil, tüm dünya için bu durum ‘modernliğin sembolü’ olarak yorumlanıyordu.
‘145 ERKEK ÂŞIKTI’ İDDİASI DOĞRU MU?
Sosyal medyada dolaşan kalın kaşlı ve bıyıklı kadınları içeren fotoğrafların tamamının İran Şah’ının eşi Anis al Doleh’e ait olduğu söyleniyor. Ancak durum tam da öyle değil. Fotoğrafların büyük bir kısmı Şah Nasıreddin’in hareminden Kaçar ailesinin farklı kadınlarına ait. Sosyal medyada yer alan bir iddia da İran Şahı Anis al Dawlah’a 145 kişinin âşık olduğu ve 13 kişinin uğruna intihar ettiği iddiasıydı. Peki, bu söylenenlerin doğruluk payı var mı? Yapılan araştırmalarda böyle bir bilgiyi doğrulayacak kaynaklara maalesef ulaşılamıyor.
GÜZELLİK KRİTERİ KAŞ VE BIYIKTI
O döneme ilişkin görsellerde, kadınların kalın kaşlı ve bıyıklı halleri görülüyor. Kaçar Hanedanlığı döneminde fotoğraflardaki kadınların yüz hatları güzellik ideali olarak görülüyordu. Bu nedenle İran’da kadınlar yüzlerine kaş ve bıyık çizmek için makyaj teknikleri uyguluyordu. Yani kadınlar, güzelleşmek amacıyla kaşlarını birleştirip, dudaklarının üstüne makyajla ince bıyık çiziyordu.
Bir yanıt bırakın