Uzay yarışında dönüm noktası: Hindistan, Ay’ın güney kutbuna inen ilk ülke oldu

Hindistan, Chandrayaan-3 uzay aracını Ay’a indirmeyi başardı. Hindistan aynı zamanda bu aracı Ay’ın keşfedilmemiş güney kutbuna indirerek bu bölgeye iniş gerçekleştiren ilk ülke olarak da tarihe geçti. Bu başarı Hindistan’ı Rusya, ABD ve Çin’den sonra Ay’a inen dördüncü ülke konumuna getirdi.

Unutulmayacak tarihi başarı

Yaklaşık 75 milyon dolara mal olan Chandrayaan-3 uzay aracı geçen ay fırlatıldı ve bugün, 23 Ağustos saat 15:34 civarında Ay yüzeyine indi. Chandrayaan-3’ün iniş yaptığı Ay’ın güney kutbu son derece kritik ve stratejik bir öneme sahip. Bilim insanları bölgenin su buzu yataklarına ev sahipliği yaptığına inandıklarından, güney kutup bölgesi uzay yolculuğu yapan ülkeler için önemli bir bilimsel ve stratejik ilgi alanı olarak kabul ediliyor. Milyonlarca yıldır karanlıkta kalan, güneş almayan kraterlerde donmuş halde bulunan su buzu, roket yakıtına ve hatta gelecekteki mürettebatlı görevler için içme suyuna dönüştürülebilir.

Hindistan Başbakanı Narendra Modi inişi sanal olarak izledi ve canlı yayında önemli açıklamalarda bulundu: “Bu önemli vesileyle… tüm dünya insanlarına seslenmek istiyorum. Bu başarı tüm insanlığa aittir ve gelecekte diğer ülkelerin Ay görevlerine yardımcı olacaktır.”

Hindistan’ın uzay aracını Ay’ın güney kutbunun yakınına indirme girişimi, bir başka ülkenin aynı yöndeki başarısız girişiminden sadece birkaç gün sonra gerçekleşti. Rusya‘nın Luna 25 uzay aracı 19 Ağustos’ta motorlarındaki ateşleme sorunu nedeniyle Ay yüzeyine çakılmış ve böylece ülkenin 47 yıl sonraki ilk Ay’a iniş girişimi sona ermişti.

Chandrayaan-3’ün yolculuğu

Hindistan’ın Ay’a iniş aracı üç parçadan oluşuyor: Bir iniş aracı, bir gezici araç ve şimdiye kadar Ay ile Dünya arasındaki 384.400 kilometrelik boşluğu kat etmek için gereken tüm itiş gücünü uzay aracına sağlayan itiş modülü.

Vikram adı verilen iniş aracı, itici modülden fırlatıldıktan sonra Ay yüzeyine yumuşak bir iniş yapmak için gereken hassas manevraları gerçekleştirdi. Bu aracın içinde, bir rampadan aşağı yuvarlanarak iniş aracından ayrılacak olan küçük, altı tekerlekli bir gezici olan Pragyan bulunuyor. Bu araçların isimlerinin anlamı ise büyük. Hindistan Uzay Araştırma Organizasyonu’nun (ISRO) kurucusu Vikram Sarabhai ve Sanskritçe bilgelik anlamına gelen Pragyaan isimleri araçlara verildi.

Yaklaşık 1.700 kilogram ağırlığındaki iniş aracı ve 26 kilogram ağırlığındaki gezici, araştırmacıların Ay yüzeyini analiz etmelerine yardımcı olacak verileri yakalamak ve bileşimi hakkında yeni bilgiler sunmak üzere hazırlanmış bilimsel araçlarla dolu. İniş aracı ve gezicide ay yüzeyinin bileşenlerini ölçecek bir dizi araçla birlikte Ay’ın iç kısmındaki depremleri tespit etmeye çalışacak bir sismometre bulunuyor.

İniş aracı ve gezginin Ay’ın yüzeyinde yaklaşık iki hafta boyunca görev yapması bekleniyor. İtici modül yörüngede kalacak ve Dünya’ya veri aktarımı için bir aktarma noktası görevi görecek.

Küresel Ay yarışı

Rusya’nın başarısız Luna 25 iniş denemesinden bu yana Hindistan’ın görevi daha da büyük bir önem kazandı. Chandrayaan-3’ün başarısıyla Hindistan, 2013’ten bu yana Ay yüzeyine üç iniş aracı indiren Çin’den sonra 21. yüzyılda Ay’a bir uzay aracı indiren ikinci ülke oldu – buna Ay’ın uzak tarafına inen ilk araç da dahil. (ABD’nin Ay’a inen son aracı, mürettebatlı Apollo 17 görevi, 1972’de inmişti).

Japonya’nın uzay ajansı olan Japonya Havacılık ve Uzay Keşif Ajansı tarafından başlatılan ve bu ayın sonlarına doğru havalanması beklenen bir görev de dahil olmak üzere bir düzineden fazla ülkenin önümüzdeki yıllarda Ay’a görev planları var. Amerika Birleşik Devletleri de bu yılın başlarında Ay’a üç ticari iniş aracı göndermeyi planlarken, NASA da 2025 gibi kısa bir süre içinde astronotları Ay’a geri götürebilecek Artemis III görevi için çalışmalarını sürdürüyor.

Ancak Ay’a iniş halen zorlu bir iş. Şimdiye kadar yapılan insanlı inişler Ay’ın nispeten kolay bölgelerine iniş yaptı. Ancak hedef artık güney kutup bölgesi. İki bölge arasında fark çok büyük -Sahra çölüne roket indirmekle Himalaya Dağları’na roket indirmek gibi.

Öte yandan Hindistan da bu başarıyı ilk denemede yapmadı. Ülke ilk defa 2019 yılında Chandrayaan-2 görevi sırasında Ay’a bir uzay aracı indirmeye çalıştı ancak yazılım hatası nedeniyle araç yüzeyine çakıldı. Son zamanlarda biri 2019’da İsrail’den, diğeri Nisan ayında Japonya’dan olmak üzere iki ticari uzay aracı ve birkaç gün önce Rusya’nın Luna 25’i Ay yüzeyine çakıldı.

Aşağıdan iniş yayınının tamamını izleyebilirisinz. Videonun 44. dakikasında iniş gerçekleştiriliyor.